"Ona görə də insanları cəzalandırmaq qərarına gəldilər" - MÜSAHİBƏ

Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının qurucusu və lideri Etibar Məmmədov 18 oktyabr - Müstəqillik Günü münasibətilə AzNews.az-a müsahibə verib.

Versus.Az həmin müsahibəni təqdim edir:

- Etibar bəy, 18 oktyabr Azərbaycanın Müstəqillik Günüdür. Həmin dövrü, baş verən prosesləri necə xatırlayırsınız?

- 18 oktyabr Azərbaycanın tarixində çox mühüm yer tutur. 20-ci əsrdə Azərbaycanın bir dəfə müstəqillik qazanması, sonradan itirməsi və onun yenidən bərpası 70 il vaxt apardı. Amma Azərbaycan xalqı yenidən öz müstəqilliyini bərpa etməyə qadir oldu. Təbii ki, bu prosesdə həyatından və sağlamlığından keçənlər də çox oldu. Amma əldə olunan nailiyyətimiz odur ki, bu gün Azərbaycan dünyada tanınan dövlətlərdən biridir.

- O zaman müstəqillik aktının qəbul olunmasını zəruri edən amillər nədən ibarət idi?

- Əsas zərurət o zaman yarandı ki, rus qoşunları 1990-cı il yanvarın 7-də Bakıya yeridildi və Azərbaycan xalqını cəzalandırmaq istədi, bunun üçün qanlı aksiya həyata keçirildi. Ona görə ki, o zaman Azərbaycanın Milli Azadlıq Hərəkatı çox böyük sürətlə inkişaf edirdi. O zaman mərkəzdə olanlar bu hərəkatın şöhrətindən çox narahat olmuşdular. Ona görə də insanları cəzalandırmaq qərarına gəldilər və 20 yanvarda Bakıya qoşun yeritdilər. Baş verən kütləvi qırğınlar əks nəticə verdi, Azərbaycan xalqı bir daha əmin oldu ki, SSRİ-nin tərkibində qalmaq Azərbaycanın milli maraqlarına, mənafelərinə ziddir və ölkənin gələcək inkişaf yolu ancaq müstəqillikdən keçir. Nəticədə, hərəkat daha da gücləndi, eləcə də SSRİ-nin Qərblə apardığı soyuq müharibənin qızışması imperiyanın çökməsinə səbəb oldu. Bundan sonra imperiya tərkibində olan dövlətlərin müstəqilliyinin elan olunması prosesi başlandı.

- Müstəqillik Aktı hazırlanarkən əsasən hansı müzakirələr gedirdi?

- Dövlət müstəqilliyini bərpa etmək haqqında bəyannamə avqustda qəbul olunub. Deklarasiya xarakteri daşıyırdı və heç bir dövlət bu sənədi bəyannamə şəklində tanımırdı. Daha sonra bu sənədin rəsmiləşməsi prosesi başladı. Nəhayət, 18 oktyabrda Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin bərpası haqqında Konstitusiya Aktı qəbul olundu. Bu akt artıq ölkənin parlamenti tərəfindən qəbul olunmuş rəsmi bir sənəd idi. Bu sənəd Azərbaycanın SSRİ tərkibndən ayrılmasını və müstəqil bir dövlət olduğuynu bildirirdi. Təbii ki, bundan sonra qarşıda duran əsas məsələ Azərbaycanın müstəqilliyinin digər dövlətlər tərəfindən tanınması idi. O zaman mən nümayəndə kimi Azərbaycan parlamentinin qərarı ilə Türkiyəyə göndərildim. Danışıqlardan sonra noyabrın 9-da ilk olaraq Türkiyə Azərbaycanın müstəqilliyini tanımaq haqqında qərar qəbul etdi. Bundan sonra nümayəndə heyətinin rəhbəri kimi Pakistana göndərildim və Pakistan Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini tanıyan ikinci dövlət oldu. O zaman Pakistanın baş naziri Davud Şərif mənə söz verdi ki, yaxın günlərdə İslam Dövlətləri Təşkilatının iclası olacaq və biz çalışıacağıq ki, digər İslam dövlətləri də Azərbaycanın müstəqilliyini tanısınlar. Doğrudan da Baş nazir bu sözünü yerinə yetirdi və dekabrın əvvəlində İslam Dövlətləri Təşkilatı bütövlükdə Azərbaycanın müstəqilliyini tanıdı və Azərbaycan da bir dövlət olaraq həmin təşkilatın öhdəliklərini qəbul etdi.