Bal arılarının xilası üçün çıxış yolu

İsveçrədən və Avstriyadan olan beynəlxalq alimlər qrupu arıların “soyuq koma”dan ölməsinin qarşısını alan robot pətək hazırlayıblar.

Bu barədə “Science Robotics” jurnalında dərc olunan məqalədə deyilir.

Bildirilir ki, 2006-cı ildə elm adamları naməlum səbəblərdən arı ailələrinin öldüyü “koloniyanın çökməsi” adlı fenomeni qeydə alıblar. Sübutlar göstərir ki, həşəratların ölümü müxtəlif amillərlə, o cümlədən ətraf mühitin toksinləri və təbii patogenlər, o cümlədən infeksiya daşıyan parazitar gənələrlə əlaqəli ola bilər. Bu amillər koloniyanın zəifləməsinə səbəb olur, bu da onun soyuq qışdan sağ çıxmasını çətinləşdirir. Bundan əlavə, arıların pətəkdə vızıltısını dayandırdıqları zaman (vızıltı - pətəkdə istilik yaradır) “soyuq koma” halları müşahidə edilib.

Əvvəllər bunun qarşısını almaq üçün pətəklərin altına qızdırıcılar qoyulurdu, lakin bu vəziyyətdə istilik tənzimlənmirdi.

Problemi həll etmək üçün alimlər pətəyin gövdəsinə istiliyi bilavasitə pətəyə ötürən, miqdarını tənzimləyən robot düzəldiblər. Testlər göstərib ki, robot dörd min arının yaşadığı pətəyə kəskin soyuqlar zamanı sağ qalmağa kömək edib. Ancaq digər pətəklərdəki həşəratlar ölüblər.