Qlobal istiləşmə Yer kürəsinin fırlanma sürətini dəyişib

Qlobal istiləşmə ilə əlaqədar Yer kürəsinin qütblərində buzların əriməsi planetin fırlanma sürətini dəyişir və bu, sıçrayış saniyəsinin tətbiqini 2029-cu ilə qədər gecikdirəcək.

Bu nəticəyə Kaliforniyadakı Skripps Okeanoqrafiya İnstitutunun alimləri gəliblər.

Bununla bağlı “Nature” jurnalında məqalə dərc olunub.

Məlumdur ki, Ayın cazibə qüvvəsi səbəbindən Yerin fırlanması tədricən ləngiyir, kiçik dəyişikliklər Koordinasiya edilmiş ümumdünya vaxtı (UTC) ilə izlənilir və bu, geriləməni sıçrayış saniyələri ilə kompensasiya edir. Dekabrın 31-nin son dəqiqəsinə 60 saniyənin əlavə edilməsi təcrübəsi 1972-ci ildən tətbiq edilir, çünki Yerin maye nüvəsinin bucaq sürətindəki dəyişiklik xarici qabığın bir qədər sürətlə fırlanmasına səbəb olub. Lakin bu, hesablama texnologiyası ilə bağlı bir sıra problemlərə səbəb olub və metrologiya təşkilatları bu yaxınlarda 2035-ci ildən etibarən sıçrayış saniyələrindən imtina etmək qərarına gəliblər.

1990-cı illərin əvvəllərindən etibarən Qrenlandiya və Antarktidada buzların əriməsi və əlavə su kütləsinin qütblərdən ekvatora doğru hərəkət etməsi Yerin fırlanmasının yavaşlamasına səbəb olduğundan planet daha az sferik olub.

Tədqiqatın müəllifləri qeyd edirlər ki, qlobal istiləşmə mənfi ikinci sıçrayışın tətbiqini gecikdirsə də, bu, hələ də kompüter şəbəkələri üçün görünməmiş təhlükə yaradır. Buna görə də, UTC-də dəyişikliklər planlaşdırıldığından daha tez həyata keçirilməli ola bilər.