Aydın Quliyev: “Makron İlham Əliyevi üstələyə bilməz”

Regionla bağlı gərginlik Avropanın ən böyük dövlətinin Azərbaycanla bağlı ikili yanaşmaları ilə də müşahidə olunur. Bu mənada Fransa prezidenti Makronun Prezident İlham Əliyevə telefon zəngi etməsi maraqla izlənir. Makron İlham Əliyevə niyə zəng vurmuşdu?..

Versus.az xəbər verir ki, bu barədə şərh verən siyasi ekspert Aydın Quliyev hadisənin bir neçə məqamının  diqqət çəkdiyini deyib.  O, bildirib ki, bundan əvvəl Fransa prezidenti Paşinyanla danışmışdı.

“Bilirik ki, hazırda regionumuz üçün Fransanın maraqları əsas hansı məsələlərə yönəlib. Elə bunlar dəqiq məlum olduğu üçün Makronun hansı ümidlə və hansı niyyətlə Azərbaycan prezidentinə zəng etməsi çox düşündürücüdür.

Həm Azərbaycan, həm də Fransa tərəfinin yaydığı rəsmi məlumatdan aydın olur ki, diqqətlər əsasən bu məsələlərə yönəlib-10 noyabr sənədinin maddələrinin icrası, müharibədən sonrakı regional məsələlər, Azərbaycan-Ermənistan sərhəddində vəziyyət və regionda təhlükəsizlik. Bütün əsas məsələlərdə Fransanın  və Azərbaycanın mövqeləri diaqonal boyu ziddiyyətlidir. Azərbaycan prezidenti hesab edir ki, münaqişə həll edilib, Makronun isə açıq deyir ki, hələ həll edilməyib. Azərbaycan deyir ki, status olmayacaq, Makron iddia edir ki, hələ status dialoqu aparılmalıdır. Azərbaycan hesab edir ki, Qarabağ mövzusunda Azərbaycan -Ermənistan dialoquna əsas qalmayıb, Makron yenə tam əksini deyir. Azərbaycan hərbçiləri özümüzə aid sərhəd xəttində mövqe tutub, Makronun iddiasına görə isə Azərbaycan Ermənistanın torpaqlarına girib və   çıxmalıdır. Azərbaycanın fikrincə , Qarabağ münaqişəsi kontekstində Minsk Qrupu həmsədrləri formatı artıq nəyəsə yaramır, Makron isə həmsədrlər üçlüyünün ideyası altında substantiv danışıqların bərpasından danışır.Göründüyü kimi, mövqelər tam bir-birinin əksinədir. Üstəlik, Makron o ölkənin prezidentidir ki, Azərbaycana qarşı açıq düşmənçiliyini gizlətmir. Qondarma  separatçı qurumu tanıyır, uydirma genosidi tanıyır, separatçı Qarabağ şəhərləri ilə qardaşlaşmağa rəvac verirdi, vətən müharibəsi günlərində BMT TŞ- də Azərbaycana sanksiya tətbqinə çalışırdı. Bütün bunlar elə prinsipiallıq kəsb edir ki, Prezident Əliyevin istənilən oponentlə danışıqda onlardan zərrə qədər geri duracağını və ya kompromisə gedəcəyini təsəvvür etmək mümkünsüzdür. Makron hər halda Azərbaycan prezidentini tanımamış olmaz və bilməmiş deyil ki, onun daşıdığı mövqe ətrafında prezident İlham Əliyevlə hər hansı konsensus mümkünsüzdür.İki prezidentin müzakirə etdikləri deyilən məsələlər barədə İlham Əliyevin Makronu inkaredici tutarlı arqumentlər qarşısında qoyduğuna şübhə edilmir. Belədə, Makron hansı əsasla konsensusa gəlinə biləcəyi ümidilə İlham Əliyevə zəng edib?”

A.Quliyev hesab edir ki, Makron yol verdiyi düşmənçilikləri, qərəzləri özü yaxşı bilir və şübhə etmir ki, İlham Əliyev belə mövqelərə heç sona qədər qulaq asmaya və diplomatik jestlə  qarşı tərəfin "ağzından vura bilər ". bu mənada belə bir fikir formalaşır ki, burda  Makronun əsas hədəfi heç də bəlli məsələlərlə bağlı Azərbaycan prezidentinin fikirlərinə təsir göstərmək olmayıb.

 Siyasi ekspert hesab edir ki, Makron Fransada yaxınlaşan və özünün taleyinə dəxli olan prezident seçkisinə daha çox  fokslanıb. Onun fikrincə, Makron yaxşı bilir ki, Fransada prezident seçkilərinin taleyi tək erməni diasporunun əlində deyil və Fransada Azərbaycanı da dəstəkləyən ictimai -siyasi qüvvələr var.

“Makron Azərbaycan prezidentinə yaxınlaşmaqla bu qüvvələrin rəyini yumşaltmaq istəyir. Makron ehtiyatlanır ki, onun xüsusilə son üç ildə yol verdiyi antiazərbaycan isteriyalarına cavab olaraq İlham Əliyev Fransanın Azərbaycandakı maraqlarına qarşı hansısa iqtisadi, siyasi  qərarı verə bilər. Razılaşaq ki, bu baş versə seçki ərafəsində Makronun daxili siyasi reytinqinə ölüm zərbəsi effekti verə bilər.

Beləliklə, Makronun Əliyevə zəngi erməni mənafeyinə və Fransanın dövlət maraqlarına yox , onun öz hakimiyyət marağına uyğun siyasi  taktikaya daha çox oxşayır.  Ancaq Makronun taktiki və strateji planda bizim prezidenti üstələyə biləcəyinə heç bir ehtimal belə yoxdur”...(hafta.az)

Tahirə Qafarlı

Versus.az